Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne - Przedszkole nr 70 w Lublinie

Metoda Ruchu Rozwijającego znana jest w Polsce od lat siedemdziesiątych, kiedy to Weronika Sherborne (autorka) prowadziła w naszym kraju szkolenia dla nauczycieli.

Metoda ta nawiązuje do wczesnodziecięcego doświadczenia człowieka, wykorzystując dotyk, ruch oraz wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne i społeczne do rozszerzenia świadomości samego siebie i pogłębiania kontaktu z innymi ludźmi. Ze względu na swoją naturalność i prostotę jest metodą uniwersalną. Można ją stosować w pracy z dziećmi o różnych zaburzeniach rozwojowych, ale także z dziećmi o prawidłowym rozwoju.

Metoda ta może pomóc dzieciom w dwóch głównych sferach rozwoju:

1. Rozwój fizyczny:

• Dzieci doświadczają poczucia własnego ciała i uczą się je akceptować.
• Uczą się kontrolować swoje ciało.
• Przyswajają umiejętności związane z opanowaniem różnych elementów ruchu, które mogą być zastosowane w wielu zadaniach fizycznych.

2. Rozwój osobowości:

• Dzieci nabierają poczucia samego siebie, swojej tożsamości.
• Stają się bardziej pewne swoich możliwości.
• Uczą się podejmować inicjatywę oraz wykorzystywać własną inwencję.
• Uczą się wrażliwości na potrzeby i uczucia innych.
• Uczą się skupiać uwagę na tym, co robią.
• Doświadczają satysfakcji z własnych dokonań.

Ćwiczenia prowadzone tą metodą można podzielić na dwie części

I. Rozwijanie wzajemnych kontaktów.

W zabawach tych potrzebny jest kontakt „jeden na jeden”, czyli jedno dziecko większe, bardziej sprawne (albo osoba dorosła) staje się partnerem dziecka młodszego, mniej sprawnego. Z doświadczenia tego czerpią korzyści obaj partnerzy. Nabierają poczucia pewności i zaufania do siebie nawzajem, poczucia bezpieczeństwa nie tylko fizycznego, ale i emocjonalnego.

Ćwiczenia w relacji „z” partnerem polegają na obejmowaniu się w różnych pozycjach i kołysaniu w różne strony. Jest to dobry sposób na odprężenie, uspokojenie, przeżycie poczucia bezpieczeństwa, harmonii z drugim dzieckiem.

Inny rodzaj ćwiczeń polega na podtrzymywaniu, np. większe dziecko leży na plecach, ma nogi ugięte w kolanach, a słabsze dziecko siedzi okrakiem na jego brzuchu i jest delikatnie popychane w przód i w tył.

Mogą to być również ćwiczenia w turlaniu, delikatnym ciągnięciu, np. po podłodze, przechodzeniu w tunelu z ciał innych dzieci, podskakiwanie w trzymaniu w parze.

Ćwiczenia w relacji „razem” wymagają większej koncentracji i współdziałania w parze, np. dzieci siadają, albo wstają jednocześnie z „przyklejonymi” plecami.

Ciekawą formą ćwiczeń są ćwiczenia w relacji „przeciwko”. Mają one na celu ukierunkowanie energii dziecka oraz rozwinięcie jego zdecydowania i determinacji. Dla dziecka ważne jest, aby odkryło i nauczyło się kontrolować własną siłę, np. jedno dziecko siedzi mocno „przyklejone” do podłogi i jest skałą, a drugie próbuje je przesunąć.

II. Rozwijanie świadomości własnego ciała.

W części tej zawarte są ćwiczenia pozwalające dziecku budować poczucie całości ciała, np. turlanie po podłodze, ślizganie, huśtanie się oraz poczucie świadomości części ciała takich jak:

• Kolana, które są „stacją przekaźnikową” pomiędzy stopami i biodrami. Są najważniejszymi stawami kontrolującymi ruch ciała podczas stania, chodzenia, biegania, skakania, lądowania, przyjmowania stabilnej pozycji, zmiany kierunku, siadania i wstawania. Przykładem ćwiczeń jest, np. ślizganie się na kolanach poprzez odpychanie się rękami, poruszanie się na „krótkich nóżkach” (dzieci kucają i trzymają się rękami za kolana), wysokie unoszenie kolan w marszu, podskokach.
• Biodra, znajdują się one w samym środku ciała i trudno je samemu obserwować, dlatego też nie jest łatwe uświadomienie sobie ich istnienia. Przykładem ćwiczeń mogą być skoki zajączka, w których biodra są wysoko podniesione, albo tunel ze swojego ciała, pod którym przechodzi drugie dziecko.
• Tułów dla większości dzieci jest obszarem zupełnie nieznanym. Jest on łącznikiem pomiędzy kończynami, toteż dzieci bez świadomości swojego tułowia będą poruszać się w sposób niepełny i niespójny. Charakterystycznym ćwiczeniem jest „jaszczurka”, w leżeniu na brzuchu łokieć i kolano stykają się raz z jednej, raz z drugiej strony przy skrętach bocznych tułowia.
• Świadomość środka ciała. Jeśli dziecko potrafi zwinąć się w kłębek, to znaczy, że jest świadome środka ciała, do którego się zwija. Pozycja dośrodkowa ( w odróżnieniu od rozwiniętej) jest ważna, ponieważ wszelki ruch skierowany w przestrzeń – na zewnątrz, żeby miał sens musi pochodzić „od siebie”, ze środka ciała.
• Ruch obrotowy tułowia jest ruchem asymetrycznym, w którym jedna część inicjuje ruch, a druga za nim podąża. Widoczne jest to podczas turlania. Miękkie turlanie służy rozwijaniu elastyczności ciała, gibkości kręgosłupa i płynności ruchów.

Łatwo zauważyć, że w opisanych doświadczeniach ruchowych nie ma żadnych elementów konkurencji – każdemu coś się uda, każdy zostanie pochwalony i zachęcony do dalszych wysiłków. W ten sposób wzmacnia się pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa dziecka oparte na osiągnięciu sukcesu.

Urszula Łuszczew

Ewa Furtak

Iwona Boczkowska

Bibliografia:

Sherborne W.: Ruch rozwijający dla dzieci. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.